In het kort:
- De oorzaak van het niet functioneren van zelfsturende teams wordt vaak gelegd bij het team zelf. Zij blijven namelijk vaal hangen in het rode – operationele – perspectief, is dan het verwijt.
- Volgens ons is dat nu precies waar het zelfsturende team haar werkzaamheden moet doen en dus waar het team aan het werk moet zijn
- En is het niet slagen van het werken met zelfsturende teams vaak een gevolg van een niet goed functionerende besturingscyclus
Zelfsturing bij zelfsturende teams. Wat begrijpen we daar nu eigenlijk onder?
Tegenwoordig wordt meer een meer gesproken over zelfsturing bij zelfsturende teams. Of – zelfs eenvoudiger – zelfsturende teams in de context van de organisatie beter later functioneren en de teams als vakvolwassen mensen meer verantwoordelijkheid geven. Efficiënt en effectief ook voor de organisatie omdat dit uiteraard een managementlaag scheelt. En dat scheelt weer kosten. Dus al met al een bijzonder aantrekkelijk perspectief. Zowel voor de werknemer die vakvolwassen is als voor de organisatie.
Maar wat zijn dat nu eigenlijk zelfsturende teams? War wat er eigenlijk onder verstaan? En waarin zijn ze zelfsturend en waarin bijvoorbeeld ook niet?
Een essentiële vraag wat ons betreft, omdat de oorzaak van het niet functioneren van zelfsturende teams vaak wordt gelegd bij het team zelf. En wel omdat zij blijven hangen in het rode perspectief.
“Het team blijft maar bezig met de uitvoering”, is dan het verwijt “en is maar niet in staat om zelf tot beleid te komen of een strategie te ontwikkelen”! En huppakee het team moet zich verder ontwikkelen, is dan het adagium. Want kennelijk nog niet vakvolwassen genoeg om in de zelfsturing te voorzien. Bestuurders zie je dan zich afvragen waarom dit concept nu bij andere organisaties wel schijnt te werken en bij hun eigen organisatie niet.
Structure follows strategy
De oorzaak is niet zo heel erg ingewikkeld en heeft – als je het heel klein maakt – alles te maken met delegatie van taken en verantwoordelijkheden. Verschillende soorten organisaties zie je ook op deze wijze ontstaan. Organisaties, waarbij we het gehele samenwerkingsverband van mensen bedoelen, die aansluiten bij, volgend zijn op of faciliterend zijn aan verschillende soorten van strategieën.
Was het niet Mintzberg die al vermeldde dat Structure follows Strategy en daarmee impliceerde dat de structuur van de organisatie ondersteunend en faciliterend moet zijn bij de realisatie van de strategie. De ene structuur doet dat meer dan de andere.
We zullen hier niet alle organisatievormen behandelen, want als je daarin geïnteresseerd bent, moet je wellicht onze Fast Track gaan volgen. Daarin komt dit onderwerp uitgebreid aan bod. Een vergelijking met een andere organisatievorm dient zich wel aan. Namelijk die van een cellenstructuur.
Cellen in plaats van zelfsturing
Bij een organisatie die zich bedient van een cellenstructuur, bepalen de cellen zelf het beleid en geven daar invulling aan. Hier zie je dus dat de teams niet alleen bezig zijn met de operatie, maar ook met het beleid en de koers. Voor de besturing en dus de bestuurder ligt de uitdaging er in om alle cellen wel de door de bestuurders uitgezette koers te laten volgen. Dit betekent dat bestuurders zeer actief zijn en gericht zijn op het communiceren en het gedragen krijgen van de koers.
Bij zelfsturende teams is dit niet zo. De zelfsturende teams hebben als het ware de koers, de strategie en het beleid als uitgangspunt. Dit betekent dat zij voor de realisatie van doelstellingen die al vast staan alleen nog gaan over de organisatie en realisatie van het werk. Daar ligt hun vrijheid. De koers en het beleid en de doelstellingen zijn al vastgesteld. Zij geven invulling aan het beleid.
Vaak doen zelfsturende teams dat dan ook. Ook in situaties waar het kader ontbreekt omdat de besturingscyclus niet goed functioneert. Om in zo’n situatie nog te horen dat de zelfsturende teams zogenaamd niet functioneren, doet hen niet recht. Niet dankzij een (goed) functionerende besturingscyclus, maar ondanks de besturingscyclus functioneert het zelfsturende team zo goed en zo kwaad als dat gaat.
De zelfsturende teams functioneren, de besturing niet.
Zelfsturende teams betekent wat ons betreft niet, dat er geen leiding meer is of mogelijk zelfs management.
Het betekent dat de organisatie het werk kan delegeren op een zodanige manier dat het team zelfstandig kan organiseren en realiseren. En daar zitten veel voordelen in bij vakvolwassen professionals, omdat je ze de mogelijkheid biedt zich verder te ontwikkelen en regelruimte laat bij de – volgens de professionals- beste manier van organiseren en dus realisatie van het werk.
Wil je nu meer weten over organisatievormen en of delegatie van werkzaamheden ( hoe doe je dat, wat zijn nu de do’s en dont’s) dan is de Fast Track en of onze E-opleiding Delegeren kun je leren, wellicht iets voor jou.
Maar natuurlijk mag je ook vrijblijvend verder met ons discussiëren over deze en andere onderwerpen. Maak je daarvoor een account aan op de campus? Kosteloos en uiteraard vrijblijvend!
