Onlangs is wederom een groep bedrijfskundig geschoolden afgezwaaid. Altijd een bijzondere dag zo’n laatste slotdag, waar we met een jury van deskundigen de bedrijfskundige analyses beoordelen en daarover in dialoog gaan.
Bedrijfskundige meesters en management theorieën zijn natuurlijk onderwerp van gesprek en vaak komt Michael Porter in “één van z’n gedaantes” langs. Ik bedoel natuurlijk de onderzoeken en theorieën van Porter, die hij voor ons in praktisch toepasbare modellen heeft verwerkt.
Wij toetsen dan natuurlijk op doorgronden van het model. Het model als doel is niet belangrijk. Sinds Google weet een ieder dat wel te vinden en ook in te vullen. Veel interessanter is het om te analyseren wat er uit zo’n toegepast model blijkt en wat je er mee kunt.
Deze slotdag was o.a. het vijfkrachten model van Porter gebruikt, waarin in dit specifieke geval bleek dat de krachten zich overwegend op de verticale as bevonden.
Al vaker heb ik studenten aangegeven dat de krachten een indicatie geven voor de strategische oplossingsrichting van het probleem.
Zo werd bij dit bedrijf veel druk ervaren vanuit toetreders en substituten in hun markt, zodat hier de strategische oplossingsrichting in innovatie gevonden kon worden.
So far so good, echter………..onze studenten verwarden strategische innovatie en dus innovatie van het bedrijfsmodel met de keuze voor een generieke concurrentiestrategie waar innovatie hoog in het vaandel staat; in Porteriaanse termen: differentiatie-strategie, wat feitelijk gaat over je onderscheidend positioneren ten opzichte van je concurrentie. Een probleem van nieuwe toetreders en substituten, tackel je hiermee niet.
Reden om innovatie van het bedrijfsmodel nog eens onder de loep te nemen en met wat voorbeelden te illustreren.
Je wilt het niet geloven of juist wel, maar toen ik de volgende dag in de auto zat en zoals gewoonlijk luisterde naar radio 1, hoorde ik flarden van een gesprek dat ging over Uncle Drew. Kennen jullie Uncle Drew? Nee………….echt een must-see op You-tube of -voor zij die het kunnen ontvangen -op NBC.
https://www.youtube.com/watch?v=8DnKOc6FISU
Uncle Drew is een inmiddels zeer populaire serie in Amerika, over een team basketballers in Harlem, begonnen als een reclame voor Pepsi Cola. Het team is eigenlijk een verzameling jonge honden die wel aardig spelen maar ook weer niet de beste zijn. Het lot dreigt echt slecht te worden als één van de spelers uitvalt en daarmee het meedoen aan de wedstrijden van het hele team gevaar loopt. Om toch te kunnen spelen en bij gebrek aan beter, vragen de jongens de bejaarde Uncle Drew die op de tribune als toeschouwer, zit mee te doen. En wat blijkt……..in plaats van vulling van het team, die zodanig is dat de rest van het team kan spelen, ontpopt de bejaarde Drew zich tot sterspeler van het team. De rol van Uncle Drew wordt gespeeld door een echte NBA speler, Kyrie Irving genaamd.
De commercials waren zo’n succes, dat Pepsi besloot tot een serie en niet zolang geleden tot een film. Inmiddels heb je Uncle Drew shoes, shirts, noem maar op. Er is volgens mij zelfs sprake van Uncle Drew shops…………met andere woorden: er is een fanbase gecreëerd, waar veel en ruimschoots voor betaald wordt. Uncle Drew is een regelrechte hit in America en Pepsi heeft door het verleggen van haar model van cola naar films en Uncle Drew musthaves ( fan artikelen) haar businessmodel strategisch geïnnoveerd en dientengevolge haar rentabiliteit verbeterd.
Zo ook Lego. Jullie kennen vast de steentjes, waar we zo succesvol van alles mee kunnen bouwen. Ofwel door de plattegrond die meegeleverd wordt, danwel door pure fantasie en creativiteit. Lego heeft de afgelopen jaren wel gewerkt aan de aantrekkelijkheid van haar product door invoering van de thema’s (Ninjago, Elves, Technics etc.) maar van echte innovatie was geen sprake. Totdat de Lego-film uitkwam, met lego characters in de hoofdrol en Lego loaded uit de film tevoorschijn kwam. Door de film steeg ook de populariteit van het gehele lego-assortiment, waarbij de in de film gebruikte characters natuurlijk de top-sellers waren en zijn. Ook hier een succesvolle innovatie van het business model.
Of dit nu allemaal strategisch zo doordacht is, weet ik niet. Het kan natuurlijk best zijn dat het lucky shots waren…….Maar wel met bovengenoemd effect.
Als we nu eens dichter bij huis gaan kijken, zien we daar dan ook dergelijke bewegingen?
We kennen natuurlijk allemaal Albert Heijn en de voor kort nog zo populaire Harry…………
Ik denk zelf dat een film hoge ogen had gescoord………
Mijn hoop is nu vooreerst maar gevestigd op de Jumbo………