Shell in de knel????

Oftewel welke strategie gaat Shell toekomstperspectief geven???

Door: Karin Biegel

Wie het nieuws een beetje volgt en de kranten leest zou zomaar op het idee kunnen komen dat er bij Shell zorgen zijn en dat er keuzes gemaakt moeten worden om een nieuwe strategische fit te vinden:

• Begin van deze maand werd duidelijk dat ook Shell gaat investeren in windenergie. Toen door journalisten gevraagd werd of dit inhield dat de ‘olietanker’ Shell nieuwe keuzes aan het maken was en zij haar strategische koers wijzigde deed Shell er het zwijgen toe.
• Afgelopen maandag hoorden we dat de algemene vergadering van aandeelhouders was ontregeld door Groningse boeren die – en we zeggen het maar op zijn Gronings – boos zijn over de manier waarop de NAM (waarvan Shell aandeelhouder is) zijn verantwoordelijkheid neemt, of beter gezegd niet neemt– aldus de boeren.
• De activistische aandeelhouder wil dat Shell het zoeken naar nieuwe gas- en olie voorraden staakt en alle vrijkomende gelden investeert in duurzame energie.
• Afgelopen dinsdag was op radio 1 te beluisteren dat behalve de world wide 10.000 gedwongen ontslagen die al eerder aangekondigd waren, er nog eens 2200 volgen. Alweer zo’n teken dat niet uit weelde voortvloeit.

Wat is er bij Shell aan de hand?

De vraag naar energie is nog steeds groeiende en als je in de business van energieverlening zit is dat een fijne constatering. Echter die energie leveranties vinden bij Shell plaats door olie en gasvelden te traceren en te winnen, waarbij de continue lage olieprijs op dit moment zorgt voor financiële problemen bij Shell.
Het traceren en exploiteren van olie en gasvelden is al geruime tijd duurder dan wat de verkoop van deze energie oplevert, zeker als je er een ‘dure’ organisatie voor hebt staan.

Maar er is meer aan de hand: overheden en burgers komen steeds meer in geweer tegen de winning van fossiele brandstoffen, ingegeven door alle nadelen die daar voor klimaat en leefomgeving uit voortvloeien. Klimaatverdragen worden gesloten en afspraken worden gemaakt door overheden, waarbij het zo maar kan zijn dat Shell blijft zitten met olie- en gasreserves als deze door klimaatafspraken toekomstig niet meer aangeboord mogen worden.

Tekenend voor dit gewijzigde maatschappelijke sentiment is dat het familiefonds van de familie Rockefeller – ooit zelf buitengewoon vermogend geworden door de winning van olie – heeft aangegeven niet meer in fossiele brandstoffen te willen investeren, dit terwijl de totale energie markt nog lang niet te bedienen is met alternatieve energie.

In het recente verleden waren de financiële problemen in het hier en nu redelijk eenvoudig op te lossen door te snijden in de kosten, een aanpak die Shell nu ook weer laat zien. Echter de olieprijs trekt maar niet aan en gezamenlijk met de toekomstige verwachting over klimaatafspraken en een gewijzigd maatschappelijk sentiment, zou een strategische herijking van de koers die Shell vaart misschien meer op zijn plaats zijn.

Porter gaf onlangs aan (lees de blog van Marischka) dat de oplossing voor onze grote maatschappelijke thema’s niet bij overheden vandaan moet komen, maar door commerciële bedrijven geïnitieerd moeten worden, omdat zij als enigen in staat zijn een strategische fit te creëren die gebaseerd is op de behoefte uit de markt. Porter stelt daarmee een andere zienswijze voor, een manier van denken die werkt aan structurele verbetering van de omgeving en gebaseerd is op Shared Values.

Overheden kunnen niets aan ons energie probleem doen, omdat zij niet in staat zijn een strategische fit te creëren. Zij kunnen voor regulering zorgen – verdragen sluiten en klimaatafspraken maken – maar zij zijn zelf niet in the lead bij de oplossing voor deze problemen.

Shell zou een nieuwe strategische fit kunnen formuleren gericht op de partijen in de markt die een behoefte hebben. De energiemarkt is groeiende en zeer waarschijnlijk worden de mogelijkheden tot winning van gas- en olie internationaal beperkt, waarom dan niet voorop lopen en nu investeren in de mogelijkheden van duurzame energie? Waarom dan zo’n beperkte investering in windenergie, waarbij niet ingegaan wordt op de vraag of dit een strategische herijking is van de oude koers???

Shareholders value in plaats van Stakeholders value

Porter zei het eigenlijk al: om tot oplossing van onze grote maatschappelijke thema’s te komen is het belangrijk een strategische fit te creëren ingegeven door Shared Values en dus Stakeholders value. De waarden van de organisatie en die van de markt vallen dan samen. Volgens mij hebben ze dat in Saoedi Arabië goed begrepen, nu zij de grootste olie- exporteur van dat land, het staatsbedrijf Aramco, naar de beurs brengt om met de opbrengsten andere dingen te kunnen doen.

Shell wordt geknecht door haar aandeelhouders en heeft aangegeven vast te houden aan haar dividend politiek. De waarde van het aandeel is naar de inschatting van de aandeelhouders nog steeds het grootst als Shell vasthoudt aan de huidige koers van olie en gaswinning. Ook de komende jaren zal Shell nog steeds miljarden investeren in de olie en gas-winning, waarbij er weliswaar wel een duurzame divisie wordt opgericht die behalve in windenergie, ook in zonne- en waterstof energie gaat investeren.

De koers van de olietanker wordt dus geleidelijk verlegd. Volgens sommige analisten verstandig omdat de economische ontwikkeling van een groot deel van de wereld voorlopig nog wordt aangedreven door fossiele brandstoffen.

Het herijken en het welslagen van de strategische fit zit volgens mij niet in het wel of niet gradueel verleggen van de koers, waarbij het voor mij evident is dat je een olietanker niet met het gemak van een speedbootje wendt. Nee, het welslagen van de koers gaat naar mijn mening toekomstig ingegeven worden door het vermogen van Shell om de sinds jaar en dag op Shareholders value gedreven organisatie (en dus vasthouden aan de dividend politiek) om te vormen naar een organisatie die uit gaat van Shared Values en dus Stakeholdersvalue als hoogste prioriteit in het vaandel heeft (en daarmee werkend aan duurzaam bestaansrecht). En dat gaat een hele grote uitdaging worden.

Voorlopig heeft Shell nog een korte termijn hobbel te nemen en die is van financiële aard. De lage olieprijs zorgt er voor dat de mogelijkheid om dividend uit te keren in gevaar komt en als ze de dividendpolitiek vast willen houden, zullen ze bij moeten lenen, investeren of verkopen, hetgeen een korte termijnstrategie is, die z’n einde kent.

Shell heeft dus echt een korte termijn continuïteitsprobleem dat opgelost moet worden willen we aan de lange termijn continuïteitsproblemen überhaupt toekomen.