Model: Niveaus van Reflectie

Bij de ontdekkingstocht naar jouw Sterke Punten en Kracht is reflectie een belangrijk instrument. Maar wat is reflecteren eigenlijk en hoe gaat dat in zijn werk?

Reflectie in de letterlijke zin is het terugkaatsen van licht of geluid op de oppervlakte van een voorwerp. Als het gaat om ontwikkeling betekent reflectie, dat je jezelf een spiegel voorhoudt en kijkt wat terugkaatst. Niet omdat het nu per definitie zo leuk is naar jezelf te kijken, maar omdat je er wat van kunt leren. Je ziet namelijk wat er is en gebeurt en kunt daar lessen uit halen voor de toekomst. Daarmee is reflectie een van de belangrijkste instrumenten in het leer en ontwikkelproces van mensen.

De drie niveaus van reflectie

Om te kunnen leren moet reflectie eigenlijk plaatsvinden op drie niveaus:

  1. Inhoud
  2. Proces
  3. Persoon

Elke niveau van reflectie komt daarmee dichter naar de kern, jouw kern. Het inhoudelijke niveau is veilig en afstandelijk (het gaat namelijk over iets dat je hebt aangeleerd, iets dat is beschreven en op een bepaalde manier wordt uitgevoerd). Dit is waar mensen werken. Het proces niveau komt al iets dichterbij, omdat het gaat over hoe je dingen doet. Vaak gaat het hier over samenwerken (of juist niet samenwerken) van mensen. Omdat jouw handelen daarbij centraal staat is het al wat minder veilig. Het derde niveau gaat over jezelf. Wat zegt dit alles over jou?

Bij elke niveau van reflectie verdiept het niveau van leren en ontwikkelen (hoe meer het over jou gaat, hoe meer jij er van kunt leren). Dat betekent dat het veranderen op elke niveau moeilijker wordt, maar ook meer effect heeft.

Reflectie op Inhoud

Bij reflecteren op de inhoud kijken we WAT er precies is gebeurd. Hierbij spelen de volgende vragen mee:

  • Wat had ik gepland te doen?
  • Wat is er in het echt gebeurd?
  • Welke resultaten zijn er?

Deze vragen worden ook gesteld bij een evaluatie. Toch is er een essentieel verschil: bij de reflectie op inhoud wordt geen oordeel gegeven over wat er is gebeurd of het resultaat dat ermee is bereikt. Het is een feitelijke verslaglegging van de gang van zaken en de uitkomsten.

Geen oordeel hebben is belangrijk als je van een reflectie wilt leren. Onze menselijke reactie bij het geven of krijgen van een oordeel is of vergenoegzaamheid (als we het goed gedaan hebben) of verdediging (als we het niet goed gedaan hebben). Beide reacties blokkeren ons vermogen te veranderen. In de eerste situatie omdat veranderen niet nodig is (het was toch goed?) in de tweede situatie omdat we teruggeworpen worden op onze primaire systemen (vluchten, vechten of bevriezen).

Reflectie op Proces

Bij reflecteren op het proces kijken we HOE we iets hebben gedaan. Hierbij spelen de volgende vragen mee:

  • Welke stappen hebben we genomen?
  • Hoe was de samenwerking?
  • Wat is mijn bijdrage in het proces geweest?
  • Wat droeg bij aan het behalen van het resultaat en wat niet?

Reflectie op Persoon

Bij reflecteren op de persoon kijken we naar JOU. Hierbij spelen de volgende vragen mee:

  • Wat heb ik gedaan?
  • Welke Sterke Punten heb ik ingezet? En welke niet?
  • Hebben mijn Sterke Punten zich ontwikkeld?
  • Had ik andere Sterke Punten in kunnen zetten? Wat zou er dan gebeurd zijn?
  • Wat is het verschil waarmee ik het verschil heb gemaakt?
0/5 (0 Reviews)
0/5 (0 Reviews)
Deel dit artikel:
50%

Je bent er bijna… Nog even je gegevens invullen

 

 

dit veld niet invullen s.v.p.
Ook wij haten SPAM! Jouw gegevens zijn veilig bij ons!

Meer weten over onze Fast Track opleiding?