We zien leiderschap vaak als een soort karaktereigenschap of anders als gedrag hoe je met anderen omgaat. Voor een belangrijk deel is dit ook zo. Leiderschap gaat immers over het proces van anderen meekrijgen (of politiek correct geformuleerd: kunt helpen) om een bepaald (gemeenschappelijk) doel te bereiken. Dit doel kan je eigen doel zijn, het doel van de ander, het team doel of het organisatie doel of een doel dat voor het grotere geheel belangrijk is. Een voorbeeld functie, waarbij je voorop loopt en de koers aangeeft.
Het belang van zelf-leiderschap
Als je als leider voorop loopt om de koers aan te geven en het voorbeeld te zijn, is de eerste aan wie je leiding moet geven: jezelf. Als je niet in staat bent jezelf te motiveren en koers te geven, zal de rest zeker niet volgen. Als jij van de koers afwijkt, of niet doorloopt op weg naar het doel, zal de rest ook het doel niet halen. Jij geeft als leider de toon en het tempo aan. En als jij zelf de boodschap niet geloofd, waarom zou een ander dat dan wel doen?
Dat is het belang van zelf-leiderschap.
Elementen van zelf-leiderschap zijn:
- Commitment hebben aan de doelen;
- Verantwoordelijkheid nemen;
- Initiatief nemen.
Dit zijn duidelijk waarneembare elementen van zelf-leiderschap aan de buitenkant (voor anderen zichtbaar).
Aan de binnenkant, wat jij zelf voelt en ervaart, horen daar ook elementen van zelf-leiderschap bij, zoals:
- Commitment voelen aan de doelen:
- Congruent zijn in verbale en non-verbale communicatie:
- Er echt in geloven en er echt voor gaan:
- De interne dialoog (of ‘the inner game’) beheersen.
The inner game of leadership
Robert Dilts heeft het bij zelf-leiderschap altijd over ‘the inner game of leadership’. The inner game refereert daarbij aan de dialoog die je zelf voert op het moment dat er iets moet gebeuren.
Je kent het misschien wel: je wilt iets nieuws doen en net voordat je begint hoor je een stem in je hoofd dat zegt ‘pas op’ of ‘zou je dat wel doen’. Soms heeft die stem het geluid van een bekende (ouders komen hier vaak voor, en dan met name moeders). Soms heeft het geen herkenbare stem. In tekenfilms zie je dit patroon van de inner game als een engel die op de ene schouder zit en het duiveltje dat op de andere schouder zit.
De kunst van zelf leiderschap is dat je deze inner game leert beheersen. Daarvoor moet je jezelf kennen, reflecteren op waarom je dingen op een bepaalde manier doet en welke inner game je oproept. Pas als je geen tijd en energie meer hoeft te besteden aan het praten met het engeltje en het duiveltje op je schouders, heb je tijd je echt met de anderen bezig te houden.
De vraag die hierbij past is: hoe goed kun jij jezelf leiden?
