De effectiviteit van elke organisatie valt of staat met de doelen die de organisatie zichzelf heeft gesteld. Deze realiteit heeft zich nog niet in iedere organisatie genesteld, maar is desondanks waar. Al was het alleen maar vanwege de definitie van effectief… effectief zijn gaat namelijk om het vermogen keuzes te maken om zo snel mogelijk het doel te bereiken.
Het is daarom een vast onderdeel van de DNHS Fast Track MBA om niet alleen naar het overal doel van de organisatie te kijken, maar naar het hele bouwwerk van doelen dat de organisatie kent. Want als het goed is is er een duidelijke samenhang tussen de doelen op het hoogste niveau in de organisatie en die in de lagen daaronder. We noemen dat de cascade in de organisatie.
Stel ik heb als overal doel dat ik mijn organisatie over vijf jaar klimaat neutraal wil hebben. Dat is een mooie doelstelling die bijdraagt aan het maatschappelijk belang en die prachtig aansluit bij het bewustzijn van klanten en stakeholders anno nu. Maar deze doelstelling op het hoogste niveau zal nooit gerealiseerd worden als dit doel niet vertaalt wordt naar doelen die de organisatie ook echt moet realiseren om over vijf jaar zo ver te zijn dat we daadwerkelijk klimaat neutraal zijn.
Als ik over vijf jaar klimaat neutraal wil zijn dan moet ik de stappen benoemend die er bijvoorbeeld per jaar – want dat sluit mooi aan bij de jaarplannen – genomen moeten worden om over vijf jaar daar te zijn waar we willen zijn. En die jaardoelen moeten ‘uiteengerafeld’ worden naar deeldoelen waar verschillende afdelingen en eenheden binnen de organisatie zich mee bezig kunnen houden.
Zo ontstaat er een piramide van sub- en deeldoelen die samen bijdragen aan het overal doel.
Ik stel me zo’n piramide altijd voor als een telefoonboom zoals we die op de lagere en middelbare school hadden, toen we nog niet met een appje de hele klas konden informeren. En nee, het is niet de bedoeling dat je de foto hiernaast kunt lezen, het is een voorbeeld van zo’n telefoonboom zonder dat je de namen en telefoonnummers kunt lezen.
Als alle telefoonnummers op deze manier gebeld worden is iedereen op de hoogte van het bericht. Als alle doelen in de cascade van doelen binnen de organisatie behaald zijn, dan wordt het overal doel van klimaatneutraal in vijf jaar tijd gehaald.
Belangrijk hierbij is wel dat de cascades van de andere doelen die de organisatie heeft – want meestal heeft de organisatie niet een specifiek doel, maar een aantal – niet tegenstrijdig aan elkaar zijn. Zo kennen we vanuit onze praktijk als consultants organisaties die afdelingen en eenheden aan de ene kant doelstellingen geven in het kader van klimaatdoelstellingen (die extra tijd, expertise en investeringen vragen) en aan de andere kant sturen om inzet van minder tijd, mensen en middelen.
Als dan op die laatste doelstelling hard wordt gestuurd – in overleggen, in managementrapportages en in beoordelingen – en op de eerste niet, dan gaat de organisatie geen voortgang maken qua deze ene doelstelling. We kunnen dan met enige zekerheid voorspellen dat de organisatie over vijf jaar niet klimaatneutraal gaat zijn. Sterker nog: in het streven van de doelstelling waarop wel gestuurd wordt – minder tijd, mensen en middelen – worden misschien wel keuzes gemaakt die klimaatneutraal nog verder uit zicht brengen.
Als de organisatie deze klimaatneutraal doelstelling in de communicatie naar buiten brengt – want dat past zo mooi bij de tijdsgeest en daar wil je vooral uiting aan geven – dan lijkt het soms net alsof de organisatie iets anders doet dan de top van de organisatie naar buiten toe uitdraagt. Of zoals mijn collega Karin Biegel altijd zegt: ‘het ziet er soms raar uit wat er in de organisatie gebeurd, maar dat is het eigenlijk nooit”. En nu weet je waarom dit eigenlijk nooit raar is: mensen doen die dingen waarop ze gestuurd worden.
In de DNHS Fast Track MBA besteden we veel aandacht aan de cascade van doelen in de organisatie en ook aan de manier waarop de organisatie direct en indirect gestuurd wordt. Juist omdat deze zaken zoveel inzicht geven in hoe de organisatie werkt (of juist niet werkt). Het geeft zicht in de bovenstroom (de doelen zelf en de keuzes die daarbij zijn gemaakt) als in de onderstroom (wat we doen, hoe we sturen). Als je deze patronen kunt doorzien dan kun je redelijk snel van elke organisatie een ‘doorsnede’ maken en kijken wat er binnen de organisatie gebeurd.
Ben je geïnteresseerd in deze manier van kijken en denken? Is bedrijfskundig of integraal kijken en denken ook voor jou een volgende stap in jouw professionele ontwikkeling? Kom dan eens naar het (vrijblijvende) introductiecollege voor de Fast Track MBA. Op het eerstvolgende introductiecollege staat de cascade van doelen, de cascade in de organisatie als inhoudelijk onderwerp op de agenda – zo kun je niet alleen alles horen over de Fast Track MBA, maar ook de eerste inzichten mee nemen naar je werk.
Je kunt je hier aanmelden voor het introductiecollege – en niet te lang wachten want: vol = vol. Dat geldt ook voor onze online activiteiten, want we hechten veel waarde aan kleine groepen om het samenwerken en de interactief echte invulling te geven. Studeren bij DNHS Business School is altijd persoonlijk en interactief! Dus: meld je aan en kom het ervaren: inschrijven voor het introductiecollege.
Krachtige groet,
Marischka Setz
