Inmiddels zijn we geleidelijk aan weer in een lock down terecht gekomen. We beperken het reizen weer tot het hoogst noodzakelijke en we werken waar kan weer volledig vanuit thuis. Daar zijn we natuurlijk nu wel op ingericht. Tijdens de eerste lock down was de vraag nog hoe we iedereen gefaciliteerd aan het thuiswerken krijgen (werkplek, computer, inbelfaciliteit etc.). Nu is de vraag hoe we de sfeer van gezamenlijkheid erin kunnen houden. De organisatie samen kunnen houden ondanks dat we allemaal op andere plekken werken.
En die vraag geldt niet alleen voor het hier en nu. Deze vraag is ook belangrijk naar de toekomst toe. Naar de nieuwe post-corona organisatie en het nieuwe post-corona werken.
Op naar het nieuwe normaal
Want laten we wel zijn, geloven dat we na de corona-dreiging echt weer terug gaan naar de situatie van voor maart 2020 is geloven in een illusie. Eerst hoorden we de extremen, bijvoorbeeld van organisaties die hun hele kantoor af gingen stoten en alleen nog maar ambulant gingen werken. En nu komen we tot meer realistische inzichten. Zo lijkt nu de ‘thuiswerkdag’ vervangen te worden door een ‘kantoordag’. In de eerste constructie was thuiswerken de afwijking van het ritme. Nu wordt de kantoordag een afwijking op het normale thuiswerken.
Geloof ik erin dat we echt deze omslag gaan maken? Ja. Als was het alleen maar omdat we inmiddels zes maanden gedwongen in deze nieuwe manier van werken zitten. En het einde is nog niet direct in zicht. Normaal duurt het kweken van een nieuwe gewoonte ongeveer drie maanden. Thuiswerken, je collega’s niet elke werkdag zien en werken via nieuwe digitale manieren is inmiddels onderdeel geworden van ons ‘normaal’.
Digitaal verbinden en teams bouwen
Dat betekent dat we in die nieuwe – voor een belangrijk deel digitale – wereld ook nieuwe manieren moeten vinden voor het bouwen en onderhouden van teams. Digitale teambuilding als het ware. Want je kunt onmogelijk teambuilding aan laten komen op de incidentele ‘kantoordag’. Deze dagen moet je maximaal in gaan zetten voor werkzaamheden waarvoor bij elkaar zijn echt een voordeel is. Werkzaamheden zoals complexe planning, onderhandelingen en creatieve processen (voor nieuwe producten, diensten en kansen in de markt, maar ook bij problemen etc.).
Misschien moeten we daarom de voordelen van digitaal werken ook beter leren gebruiken. Immers, als we via Zoom, Teams, Google hangouts etc. aan het werk zijn, krijgen we een direct kijkje in het leven van onze collega’s en gesprekspartners. Letterlijk… we kijken namelijk via de camera in hun huis, de keuken, de rommelkamer of elke andere plek waar de thuiswerkplek ingericht is.
Digitaal zien we meer van de mens achter de collega
Dat is vaak waar we vaak naar op zoek zijn om de verbinding aan te gaan, de persoon achter de collega. Die persoonlijke noot krijgen we door digitaal werken zomaar opeens aangeboden. Of zoals Japke-D het zo mooi beschrijft in haar column in de NRC van woensdag 28 oktober 2020:
‘Je vriend die langsloopt met een bloot wasbord terwijl je met de raad van toezicht zit te zoomen – ze hebben het daar nog over.’ En ‘ergens in Nederland staat een autobiografie van Patty Brard in een boekenkast – ook best eng’. Maar na deze ‘ongelukken’ bij digitaal vergaderen, kreeg Japke-D vooral ook reacties over de leuke dingen van Zoomen, zoals: ‘Over collega’s die zwaaien naar jouw baby. Pubers die op de achtergrond een ei staan te bakken en hardop zeggen dat ze “die andere collega” waar je laatst mee zat te zoomen toch “leuker” vinden. Honden die koekjes jatten voor de webcam. Een man die zijn vrouw een dikke zoen gaf voor de camera. De peuter die heel hard “hé opa!” riep tegen een kale leidinggevende, een kleuter die “papa!” riep tegen een willekeurige collega (ik ben écht niet de vader, bezwoer de schrijver me) en een moeder die haar dochter over haar bol aait (“niet doen mam!”).
Het persoonlijke van digitaal werken zoeken
Het zijn nu juist de inkijkjes naar de persoon achter de collega die zo waardevol zijn. En waar we in ‘oude’ tijden kapitalen voor uitgaven bij het organiseren van teamdagen en teambuildings. De uitdaging is nu natuurlijk om onze creativiteit aan het werk te zetten. Wat zijn de nieuwe mogelijkheden om deze menselijkheid in het digitale werken te benutten?
Een eerste stap kan zijn om vergaderingen en besprekingen niet meteen alleen op de zakelijke inhoud te richten. Het wel vaker besproken rondje met een ‘check-in’ doet al wonderen. Vraag tijdens zo’n rondje bijvoorbeeld even aan alle collega’s waar ze zitten en waarom juist daar.
Digitaal leuke dingen doen als team
Je kunt ook een stap verder gaan. In een van mijn columns de afgelopen weken via de DNHS Campus beschreef ik een teambuildingactiviteit die ik via een relatie hoorde. Het is een mooie staaltje van digitaal gebruik maken van het bij je collega ‘binnenkijken’:
“Een heel ander voorbeeld is een organisatie die door het proces van digitale vrijdagmiddagborrels is gegaan. Maar ook ervaart dat nu de nieuwigheid eraf is, er eigenlijk weinig aan is om met je eigen glas drank voor de camera te zitten kijken hoe 20 collega’s ook van hun eigen drankje nippen. Of iets meer doen dan nippen. Het door elkaar heen praten werkt in de kroeg wel, maar voor de laptop is het alleen chaotisch en je krijgt er de neiging van het geluid uit te zetten. Wat dan weer niet bevordelijk is voor het groepsgevoel. Je wordt letterlijk een buitenstaander die observeert. En als je iets niet wilt bij een vrijdagmiddag borrel dan is het observeren wat er gebeurd…”.
Een nieuwe vorm van digitaal samen iets doen
“Deze organisatie is begonnen met het ‘samen iets doen’. Zo kregen mensen van dit team op woensdag een mailtje met een boodschappenlijstje en een instructievideo van een van de collega’s. In die video laat de organisator in de supermarkt zien (geassisteerd door twee schattige kleine kinderen) welke producten je moet hebben. Op de vrijdagmiddag call wordt dan samen een brood gemaakt. Lekker kneden, rijkelijk bloem strooien en er een vieze boel van maken. Brood in de braadpan in de oven. Letterlijk een kijkje bij je collega’s in de keuken. Aan het einde van de call heeft iedereen een brood klaar”.
Ik krijg hier meteen ‘Swedish Cook’ beelden bij… en dat beeld helpt ook als je een collega beter in wilt schatten als het om werkzaken gaat. En de volgende keer (en dat hoeft echt niet elke week) laat je iemand anders uit het team een activiteit organiseren – zoals het knippen van een origami kerstbal…
Teambuilden is een gezamenlijk referentiekader bouwen
Het zijn manieren om collega’s te leren kennen en een gezamenlijk referentiekader te creëren die bij teambuilding horen. De stap die we daarvoor moeten maken is dat we de volgende slag in ons denken maken van ‘Zoom is om efficiënt te vergaderen’ en dus een nadruk te leggen op de inhoud, naar ‘Zoom is naast de efficiënte inhoud ook goed om elkaar te leren kennen en als team beter te worden’.
Misschien is dat wel de volgende slag in onze gedragsverandering die de tweede golf van thuiswerken ons kan brengen. En daarmee de kans dat we ook post-corona thuis- of digitaal werken als het nieuwe normaal gaan zien.
PS: Nog even dit…
Je kunt eenvoudig en gratis inschrijven voor de DNHS Campus en daar de bovenstaande en andere columns van DNHS (kern)docenten lezen. Door de link te volgen en een persoonlijk profiel aan te maken krijg je toegang tot een schat aan columns, actuele discussies over de bedrijfskundige facetten (en leerpunten) aan de hand van organisaties in het nieuws en je krijgt toegang tot een ruime Bibliotheek met bedrijfskundige modellen, theorieën, begrippen en artikelen (allemaal gecontroleerd op juistheid). Maak nu meteen jouw profiel aan en lees wat er nog meer aan bedrijfskundige inzichten zijn waar jij jouw voordeel mee kunt doen.
